Στη Λέσβο βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας που εντυπωσιάζει για την αρτιότητα του.
Ο λόγος για το το ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μυτιλήνης που ήταν υπεύθυνο για την μεταφορά νερού από τα βουνά ως την πόλη της Λέσβου με σκοπό να γεμίσει τις κρήνες και τα λουτρά.
Παράλληλα, είναι περισσότερο γνωστό ως ρωμαϊκό υδραγωγείο της Μόριας, λόγω του γεγονότος ότι σε κοντινή απόσταση με το ομώνυμο χωριό βρίσκονται τα καλύτερα σωζόμενα τμήματα της συγκεκριμένης κατασκευής.
Το συνολικό μήκος του υδραγωγείου έφθανε τα 26 χιλιόμετρα και είναι έργο πιθανώς του τέλους του 2ου ή των αρχών του 3ου μ.Χ. αιώνα.
Η διαδρομή του αποτελείτο από σήραγγες, καθώς και από τοξωτές γέφυρες, κατασκευασμένες από γκρι αποχρώσεως μάρμαρο, τοπικής προέλευσης.
Η πηγή του υδραγωγείου βρισκόταν σε μία λίμνη, η οποία, σήμερα, είναι γνωστή ως Μεγάλη Λίμνη. Ωστόσο, στη συνέχεια, αποξηράνθηκε, στο βόρειο τμήμα του Ολύμπου, σε κοντινή απόσταση της σημερινής κωμόπολης της Αγιάσου.
Κατά μήκος της διαδρομής του, δεχόταν νερό προερχόμενο και από άλλες πηγές. Το υδραγωγείο ακολουθούσε τη διαδρομή μεταξύ Ανεραΐδα – Πασπαλά – Λάμπου Μύλοι – Λάρσος – Καμαρούδια – Μόρια – Κιουτζούκ – Λουτζά, καταλήγοντας στην αρχαία πόλη της Μυτιλήνης, η οποία βρισκόταν στην ίδια τοποθεσία με τη σημερινή πόλη της Μυτιλήνης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το υδραγωγείο ήταν σε θέση να παρέχει τη Μυτιλήνη με ποσότητα νερού της τάξεως των 127.000 κυβικών μέτρων, σε καθημερινή βάση.
Τα καλύτερα σωζόμενα τμήματα του υδραγωγείου βρίσκονται σε απόσταση, περίπου, 600 μέτρων νότια και νοτιοδυτικά του χωριού της Μόριας και σε απόσταση, περίπου, 7 χιλιομέτρων βορειοδυτικά της πόλης της Μυτιλήνης. Τμήμα μήκους, περίπου, 170 μέτρων και αποτελούμενο από, συνολικά, 17 πεσσούς σώζεται έως σήμερα στη συγκεκριμένη τοποθεσία.
Παράλληλα, τμήματα του υδραγωγείου σώζονται, επίσης, σε κοντινή απόσταση του χωριού των Λάμπου Μύλων, σε απόσταση, περίπου, 15 χιλιομέτρων δυτικά της πόλης της Μυτιλήνης, καθώς και σε ορισμένες ακόμη τοποθεσίες.
Από το 1995 και κατά την πάροδο των ετών στο υδραγωγείο έγιναν αρκετές αναστηλωτικές εργασίες.
To άρθρο Ρωμαϊκό υδραγωγείο Μόριας: Το εκπληκτικό μνημείο αρχιτεκτονικής αρτιότητας δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
